Archives

Bellis perennis noemen we in België en Nederland Madeliefje, Meizoentje of Meiliefje. Deze rijk bloeiende vaste plantjes bloeien op steeltjes. Het uiknijpen van de uitgebloeide bloemen stimuleert verdere bloei. De bloemen sluiten zich ’s nachts en bij regen. Vermeerderen kan middels scheuren in het najaar. Bellis perennis is er in een grote verscheidenheid aan kleuren. Kenmerk van de bloemen is dat deze allen in een wortelrozet staan.

Madeliefje ook onkruid
De ongecultiveerde soort is het Madeliefje die we aantreffen in het gazon en de weide. Voor vele is het een ware ramp voor de ander is het een gezellige aanblik. Deze soort kan bijna het gehele jaar bloeien en is altijd wit van kleur met een geel hartje. Op de foto’s heb ik hier alleen de gecultiveerde soorten geplaatst. Deze hebben veel grotere bloemen dan het Madeliefje die we in de gazons tegenkomen.

Combineren met

• Campanula (Klokjesbloem)
• Varens
• Erinus (Alpenleverbalsum)
• Iris Pumila (Lis)

De Anaphalis triplinervis met zijn mooie Nederlandse naam Siberische edelweiss is een plant die bij de tuinen van nu (2007) goed past. Hoewel de kleurrijke tuinen snel in opkomst zijn leggen we op dit moment nog veel tuinen aan met zwart en grijstinten. De Anaphalis sluit hier met zijn grijze blad goed op aan. Het blad is zowel aan de boven als aan de onderkant grijs en je kan duidelijk 3 nerven over het blad zien lopen wat de tweede naam triplinervis direct verklaard. De Anaphalis triplinervis is een makkelijke plant die het goed doet in de volle zon of in de lichte schaduw. Niet alleen het blad van de Siberische edelweiss is een sierwaarde want de plant bloeit, met stroachtige bloemen, ook nog eens langdurig. De bloemkleur is wit met een geel hartje. Het blad van de Anaphalis triplinervis is zowel aan de onderkant als aan de bovenkant behaard. Verwar de Anaphalis triplinervis niet met de woekerende soort Anaphalis margaritacea die je kan herkennen aan het lancetvormige blad.

Aandachtspunt
Zorg ervoor dat deze plant zeker in het najaar en de winter in een niet te natte grond staat.

Vermeerderen
Anaphalis triplinervis laat zich in het najaar of voorjaar goed vermeerderen middels scheuren/delen.

Droogbloem
De Anaphalis triplinervis is prima geschikt om een droogbloemen boeket van te maken. Pluk de bloemen direct na het opengaan en hang ze op zijn kop op een luchtige plaats.

Combineren met

• Ajuga Reptans (Kruipend Zenegroen)
• Anemone Hybrida (Herfst Anemoon)
• Ruta Graveolens (Wijnruit)

Armeria wordt in het Nederlands Engels gras of Standkruid genoemd. Mits Armeria voldoende dicht bij elkaar wordt geplant is het een goede zodenvormende plant. Het blad van de Armeria is lijn- of naaldvormig en blijft in de winter groen. Bij strenge winters kan het gebeuren dat het blad van de Armeria, net zoals de Hedera, verkleurd naar bruinrood waar je je overigens geen zorgen over hoeft te maken. Buiten dat het blad van de Armeria al een sierwaarde heeft zijn het toch de bijzondere ronde roze of witte bloemen die mij doen besluiten voor de Armeria te kiezen. Armeria stelt als voorwaarde dat de grond niet te nat is en goed gedraineerd is. Het beste is het om tijdens het planten een voldoende groot plantgat te maken die flink losgewerkt wordt. Meng nu wat grind door de aarde en de Armeria zal je, mits geplant op een zonnige standplaats, niet teleurstellen.

Vermeerderen
Armeria laat zich uitstekend vermeerderen middels scheuren/delen.
 
Combineren met

• Sempervivum (Huislook)
• Thymus (Tijm)
• Veronica (Ereprijs)

Ajuga wordt in het Nederlands Zenegroen of Kruipend Zenegroen genoemd. Ondanks dat het voor mij niet een erg spectaculaire tuinplant is, gebruik ik deze laagblijvende altijd groene vaste plant best vaak. De Ajuga zet ik in de tuinen van nu in om grote vakken te beplanten waar vervolgens solitaire beplanting in wordt geplant. Denk dan bijvoorbeeld aan een grote Cypress (Cupressus sempervirens) of Taxus in een pyramide vorm gesnoeid. Juist op dit soort plaatsen is het noodzakelijk een plant te kiezen die niet zelf alle aandacht opeist. Ajuga is een sterke tuinplant met kruipende wortelstokken wat direct de naam Kruipend Zenegroen verklaart. De wortelstokken van deze 15cm hoge plant zijn niet hinderlijk te noemen. De Ajuga reptans bloeit van mei tot en met juni met blauwe aarvormige bloemen. Indien de Ajuga zich thuis voelt in de tuin en het weer zit mee kan het zelfs voorkomen dat ze bloemen geeft tot in oktober. Tijdens de bloei bereikt de Ajuga een hoogte van ongeveer 40cm. Indien blauw niet de kleur is waar je naar op zoek bent is er ook nog een witte variant (Ajuga reptans ‘Alba’). Verder kan je ook nog kiezen voor de Ajuga reptans ‘Artic Fox’ met wit bont blad, de Ajuga reptans ‘Atropurpurea’ met heel opvallend bordeaux blad of de Ajuga reptans ‘Multicolor’ die met zijn bonte blad bijzonder geschikt is om een saaie schaduwhoek tot leven te wekken.

Vermeerderen
Alle Ajuga soorten laten zich heel goed vermeerderen middels scheuren/delen.

Combineren met

• Pulmonaria (Longkruid)
• Waldsteinia (Goudaardbei)
• Tricyrtis (Paddelelie)

De Aconitum is een tuinplant die ik zeer kan waarderen. Vooral de Aconitum napellus die in de herfst met prachtige blauwe bloemen bloeit is een lust voor het oog. Een combinatie met een herfstbloeiende anemoon maakt het helemaal af. De bloemen met de vorm van een middeleeuwse monnikskap verklaart de Nederlandse naam van deze geweldige tuinplant. Je doet er goed aan om de Aconitum eens in de 5 jaar te verjongen middels scheuren/delen. Aconitum verlangt een niet te droge goed doorlatende grond. Naast de blauw bloeiende Aconitum napellus zijn er nog witbloeiende variëteiten zoals de Aconitum napellus ‘Album’. Wil je echt iets bijzonders dan is de geelbloeiende Aconitum lamarckii een echte aanrader. Voor deze laatst genoemde zal je echter wel flink je best moeten doen daar deze niet vaak wordt aangeboden.

Een niet onbelangrijk nadeel van de Aconitum is dat deze plant zeer giftig is. Zelfs zo giftig dat het in de tijd van keizer Trojanus verboden was om de Aconitum te kweken. Voornaamste reden hiervoor was dat men deze plant veelvuldig inzette om van een ongewenste echtgenoot af te komen.

Combineren met

• Anemone Hybrida (Herfst Anemoon)
• Phlox (Vlambloem)
• Delphinium (Ridderspoor)
• Cortaderia (Pampasgras)
• Brugmansia (Engelentrompet)

Persoonlijk kan ik de Herfst Aster maar zelden waarderen als tuinplant. De eeuwige combinatie van Aster met Sedum, die op iedere tuinbouwschool geleerd wordt, zal hiervan vast de oorzaak zijn (foto links). Tevens is het een plant met een wat oudbollig imago. Maar als je eens wat andere combinaties bedenkt met de Herfst Aster zoals een combinatie met Anaphalis of een Herfst Anemoon lijkt het ineens of we met een heel andere Aster te maken hebben. De wat stijve Herfst Aster wordt dan gecompenseerd door de wat lossere Anemoon. Ineens zie je dan de charme van de Herfst Aster wel. Zoals de naam Herfst Aster al doet vermoeden bloeit de plant in de herfst wat voor vele een groot pluspunt is. De Herfstaster is een sterke plant die weinig onderhoud vraagt. Het enigste nadeel is de gevoeligheid voor meeldauw.

Persoonlijk kan ik de Herfst Aster maar zelden waarderen als tuinplant. De eeuwige combinatie van Aster met Sedum, die op iedere tuinbouwschool geleerd wordt, zal hiervan vast de oorzaak zijn (foto links). Tevens is het een plant met een wat oudbollig imago. Maar als je eens wat andere combinaties bedenkt met de Herfst Aster zoals een combinatie met Anaphalis of een Herfst Anemoon lijkt het ineens of we met een heel andere Aster te maken hebben. De wat stijve Herfst Aster wordt dan gecompenseerd door de wat lossere Anemoon. Ineens zie je dan de charme van de Herfst Aster wel. Zoals de naam Herfst Aster al doet vermoeden bloeit de plant in de herfst wat voor vele een groot pluspunt is. De Herfstaster is een sterke plant die weinig onderhoud vraagt. Het enigste nadeel is de gevoeligheid voor meeldauw.

Populaire soorten
De meest gebruikte Herfst Asters zijn de Aster Novi-Belgii en de Aster Novi-angliae. De Aster Novi-Belgii bloeit met lichtpaarse bloemen en wordt ongeveer 100cm hoog. De Aster Novi-angliae is meer roze van kleur. Beide zijn populair bij bijen en vlinders en bloeien van augustus tot aan de eerste nachtvorst.

Snoei
Asters kan je na de bloei afknippen tot aan de grond.

Vermeerderen
Herfst Asters laten zich prima vermeerderen door scheuren/delen.

Combineren met

• Anemone Hybrida (Herfst Anemoon)
• Anaphalis Triplinervis (Siberische Edelweiss)
• Lavatera (Malva)

De Herfst Anemoon wordt ook wel Japanse Anemoon genoemd. Anemone hybrida is weer één van mijn favorieten veel gebruikte vaste planten. Zeker de Anemone ‘Honorine Jobert’ en de Anemone ‘Königin Charlotte’ plant ik veelvuldig aan in de herfstborder. De Herfstanemoon is met zijn 150cm hoogte en rijke bloeiwijze een imposante verschijning in de border. Het is een sterke vaste plant die het goed doet op vrijwel alle grondsoorten mits deze vochtig en goed doorlatend zijn. Geef deze mooie plant een plaats in de zon of halfschaduw en je zal, als je het niet meer verwacht, beloond worden met een zeer uitbundige bloei.

Snoei
De Anemone hybrida is niet wintergroen. Je kan de plant dus na de bloei afknippen tot aan de grond.

Vermeerderen
Anemone laat zich in het voorjaar makkeijk vermeerderen door delen/scheuren.

Combineren met

• Aster (Herfst Aster)
• Aconitum (Monnikskap)
• Ceratostigma Plumbaginoides (Loodkruid)
• Persicaria (Duizendknoop)

De Arctanthemum met als Nederlandse naam Groenlandmargriet is een stevige laatbloeiende plant. De hoogte van slechts 30 cm en zijn dichte groeiwijze zorgen ervoor dat deze plant ingezet wordt als bodembedekker. De witte bloemen bloeien van september tot oktober waarna de plant zal afsterven. Knip de plant nadat deze dor en lelijk wordt af tot op de grond. De Arctanthemum verlangt een goed doorlatende bodem. Je ziet de Arctanthemum ook wel in de rotstuin.

Vermeerderen
De Arctanthemum laat zich goed vermeerderen door scheuren/delen.

Combineren met

• Ceratostigma Plumbaginoides (Loodkruid)
• Anemone Hybrida (Herfst Anemoon)
• Bergenia (Schoenlappersplant)
• Aster (Herfst Aster)

Alchemilla mollis één van de meest mooie en makkelijke vaste planten die we kennen. Alchemilla is typisch een plant die in vrijwel iedere tuin die ik aanleg wel een plekje krijgt. Niet alleen omdat het een zeer aantrekkelijke plant is om te zien maar ook omdat deze vaste plant het vrijwel op iedere grondsoort en standplaats goed doet. Vrouwenmantel vraagt enkel om een licht vochtige grond. Alchemilla mollis bloeit van half mei tot half juni met geelgroene bloemen. Het blad alleen al is erg mooi in de border vandaar dat deze ook vaak in boeketten te vinden zijn. Alchemilla mollis plant je het liefst in grote groepen aan. Ook is het mooi om vrouwenmantel aan te planten als een soort heggetje.

Tweede bloei
Alchemilla kan je net zoals bijvoorbeeld Ridderspoor, Lupine en Fijnstraalaster direct na de bloei sterk terugsnoeien om een tweede bloei te stimuleren. Ga rigoureus te werk. Knip de gehele plant direct na de bloei tot één à twee cm boven de grond af. Ook het blad kan je gerust afknippen. Door dit te doen zal de plant zeer snel nieuw fris blad zetten en in de nazomer weer een tweede bloei doormaken. Voor meer info kun je het filmpje bekijken.

Regendruppels
In ons toch vaak natte klimaat is er nog iets wat de Vrouwenmantel aantrekkelijk maakt. Regendruppels en dauw op het blad geven de Alchemilla een extra charme. Dunne haartjes op het blad zorgen ervoor dat druppels haast kogelrond op het blad lijken te zweven.

Vermeerderen
Alchemilla mollis laat zich makkelijk vermeerderen door scheuren in het najaar.

Combineren met

• Bergenia (Schoenlappersplant)
• Iris Pumila (Lis)
• Brunnera Macrophylla (Kaukasische vergeet-mij-niet)

Wilde Korenbloemen (Centaurea cyanus) die we nog kennen van vroeger bloeiden met blauwe bloemen op de Nederlandse akkers (zie foto). Helaas is de teelt op dit moment dusdanig geprofessionaliseerd dat het per ongeluk mee zaaien van de Centaurea slechts sporadisch voorkomt. Voor wie de Centaurea mist in het Nederlandse landschap is er nu zaad te koop zodat je wellicht het beeld in je eigen tuin kan oproepen. Zaaien van Centaurea vraagt niet om een humusrijke bodem. Integendeel de Centaurea neemt genoegen met een schrale grond. Indien je direct in de tuin gaat zaaien kan je dit doen vanaf april. Buiten de ‘wilde’ mengsels zijn er ook gecultiveerde in de handel.

Centaurea cyanus ‘Blue Boy’: Bloeitijd juni/augustus. Hoogte 80cm. Kleur blauw.
Centaurea cyanus ‘Blue Ball’: Bloeitijd juni/oktober. Hoogte 60cm. Kleur blauw.
Centaurea cyanus ‘Black Ball’: Bloeitijd juni/oktober. Hoogte 75cm. Kleur donker karmijnrood.
Centaurea cyanus ‘White Ball’: Bloeitijd juni/oktober. Hoogte 70cm. Kleur wit.

Centaurea cyanus of in het Nederlands wilde korenbloem staat op de Rode Lijst van de in Nederland verdwenen en bedreigde planten.
Centaurea staat ook in België op de Rode Lijst. In België heeft de Centaurea de status ‘achteruitgaand’

Centaurea als vaste plant
Naast de wilde Korenbloem is er ook een vaste soort. Voor de vele liefhebbers van blauw is er de Centaurea montana die ook wel Bergcentaurie wordt genoemd. Het is een erg makkelijke vaste plant van ongeveer 50cm hoog. Het hoogtepunt van de bloei is juni/juli. Knip na de bloei de uitgebloeide bloemen weg om een tweede bloei te stimuleren. De Centaurea montana is gevoelig voor meeldauw. Wie meer van roze houdt kan beter kiezen voor de Centaurea dealbata die in het Nederlands Bestoven centaurie wordt genoemd. Deze betrouwbare vaste plant bloeit op een hoogte van ongeveer 60cm. Voor de grotere tuinen is er de Centaura macrocephala. Deze statige Korenbloem bereikt een hoogte van 120cm. De bloemkleur is geel in juli/augustus.

Combineren met

• Lupinus(Lupine)
• Calamintha a>(Steentijm)
• Sempervivum(Huislook)

Lavendel is een half heester met vele toepassingen. Lavendel wordt In Zuid-Frankrijk geteeld om zeep en parfum van te maken. In Nederland gebruiken wij Lavendel in de sierplantenborder om er grote groepen van aan te planten. Maar niet alleen in de border is de Lavendel een geliefde plant. Ook een laag heggetje van Lavendel is een lust voor het oog. Of de Lavendel nu staat te bloeien of niet het gehele jaar is het een mooie plant om te zien. In de wintermaanden behoud de Lavendel zijn lancetvormige grijsgroene blad die aan de houtachtige takken groeien. Bij aanraking van het blad komt een zoete aroma geur vrij die door de meeste mensen zeer gewaardeerd wordt. De aarvormige bloemen staan, vanaf juni tot augustus, op lange stelen boven de plant te bloeien. De bloemaren van Lavendel bloeien van onder naar boven en zijn afhankelijk van de soort blauw, wit of roze. Pas als Lavendel op een wat droge humusrijke grond in de zon geplant wordt zal deze een hoogte bereiken van 70 tot 80 cm.

Lavendel oogsten en drogen
Van Lavendel worden vaak bosjes gemaakt om ter decoratie in het toilet, slaapkamer of kledingkast op te hangen of neer te leggen. Lavendel staat niet alleen erg decoratief het geeft de ruimte of kleding een erg aangename geur. Lavendel kan je het beste ’s morgens oogsten voor de warmte maar nadat de eventuele dauw verdwenen is. Oogst de Lavendel als de eerste twee bloemen zich geopend hebben. Zal je dit later doen dan zullen de bloemen van de Lavendel na het drogen afvallen. Bind de lavendel, met touw of elastiek, stevig samen in flinke bosjes en hang ze op zijn kop op in een donkere, stofvrije en goed geventileerde ruimte.

Lavendel snoeien
De beste manier om Lavendel te snoeien is direct na de bloei. Je knipt dan met een heggenschaar de lavendel op dezelfde wijze als je bijvoorbeeld een buxus heggetje zou knippen. Zorg er in alle gevallen voor dat je de lavendel niet te diep snoeit daar de kans dat de lavendel dit niet zal overleven erg groot is. Het voordeel om lavendel op deze manier te snoeien is dat de plant mooi gedrongen blijft en nog voor de winter nieuw loof aanmaakt en het volgende jaar rijker zal bloeien. Het probleem is alleen dat je deze snoeiklus altijd direct na de bloei moet doen. In de praktijk zal je zien dat dit nogal eens vergeten wordt waardoor de lavendel steeds groter word en gaat verhouten. In het geval dat de Lavendel aan de onderkant kaal wordt en omvalt kan je de Lavendel sterker in snoeien met een snoeischaar. Doe dit echter niet direct na de bloei maar wacht tot ongeveer half maart. Om er zeker van te zijn dat de lavendel weer gaat uitlopen en bloeien snoei je deze terug tot boven het eerste blad wat je van onderaf tegenkomt. Hoe langer het geleden is dat de lavendel geknipt is des te hoger zal je het eerste groen aantreffen. Je kan dan proberen om de plant dieper te snoeien dan het laatste groen. Je snoeit dan een aantal takken terug tot op het kale hout. Afhankelijk van de groeikracht van de betreffende plant zal de Lavendel hier wel of niet op uitlopen. Loopt de lavendel weer uit op deze kort gesnoeide takken dan kan je volgend jaar de lavendel met een gerust hart sterk insnoeien. Doet de lavendel dat niet dan kan je of accepteren wat je hebt of de Lavendel uitspitten en een nieuw exemplaar aan schaffen.

Lavendel stekken
De beste tijd om Lavendel te stekken is augustus. Maak stekken van niet bloeiende delen en die goed afgerijpt zijn. De stekken dienen ongeveer 7 tot 10 cm lang te zijn en het liefst met wat vertakkingen. Ontdoe de onderste 3 à 4 cm nu van blad en beschadig de bast licht door er even met een scherp mesje overeen te gaan. Als stekbak volstaat bijvoorbeeld een piepschuimen bak. Zorg voor voldoende gaten in de onderkant zodat afwatering goed mogelijk is. Vul de stekbak met stekgrond. Stekgrond voor Lavendel maak je door 3 delen potgrond en 1 deel metselzand goed door elkaar te mengen. Druk de grond nu aan en zorg dat de grond ongeveer 1 cm onder de rand van de stekbak staat. Stekpoeder is niet nodig om Lavendel te stekken maar mag wel. Steek de stekken nu in de stekbak. Niet te diep anders zouden de stekken kunnen gaan rotten. Om wortelgroei te bevorderen plaats je de stekken dicht tegen elkaar in de stekbak. Plaats de stekbak buiten, in een koude kas of serre op een beschutte plaats. Indien je de bakken buiten plaatst let dan wel op dat de stekken niet bevriezen en zorg ervoor dat de grond vochtig blijft maar niet te nat daar de stekken dan zullen gaan rotten. Lavendel stekken gaat nagenoeg hetzelfde als Buxus stekken bekijk hier de film Buxus stekken.

Lavendel afleggen
Een makkelijkere manier om Lavendel te vermeerderen is afleggen.

Combineren met

• Artemisia
• Origan
• Salvia

Soorten Lavendel

• Lavandula angustifolia: Eén van de bekendste Lavendel soorten. Bloeit met lavendelblauwe bloemen vanaf juni tot en met juli. Hoogte is ongeveer 50cm en de plant wordt 30cm breed.

• Lavandula angustifolia ‘Alba’: Vrij uitzonderlijke Lavendel met witte bloemen vanaf juni tot en met juli. De hoogte zal ongeveer 60 cm zijn.

• Lavandula angustifolia ‘Dwarf Blue’: De ideale lavendel voor gebruik als haagje. Bloeit met Lavendel blauwe bloemen vanaf juni tot en met juli. De hoogte is ongeveer 50 cm.

• Lavandula angustifolia ‘Edelweiss’: Zeer aparte wit bloeiende Lavendel vanaf eind mei tot en eind juli. Hoogte is ongeveer 60 cm. Kan goed als haagje geplant worden.

• Lavandula angustifolia ‘Grosso’: Deze 70 cm hoog wordende Lavendel is goed te gebruiken voor een laag heggetje. Bloeitijd is vanaf half juni tot en met begin augustus.

• Lavandula angustifolia ‘Hidcote’: Erg mooie en compacte Lavendel van ongeveer 40cm hoog. Deze Lavendel heeft de donkerste bloemen die vanaf juni tot begin augustus bloeien.

• Lavandula angustifolia ‘Munstead’: Zeer bekende 60cm hoog wordende Lavendel met de bekende Lavendelblauwe bloemen die vanaf juni tot en met eind juli bloeien.

• Lavandula angustifolia ‘Nana Alba’: Zeer compacte Lavendel van ongeveer 35 cm hoog. De bloemen zijn wit en staan op korte bloemstengels vanaf eind mei tot en met half juli. 
• Lavandula angustifolia ‘Rosea’: Bleek roze bloeiende Lavendel met een hoogte van ongeveer 50cm. Bloeit rijk in juni tot en met juli.

• Lavandula stoechas: Aan de top van de bloemaren bevinden zich opvallend grote schutbladen. De Nederlandse naam van deze Lavendel is Kuif-Lavendel of Engelse Lavendel. De plant is niet winterhard en wordt vooral als kuipplant gebruikt. De purperblauwe, roze of blauwe bloemen bloeien vanaf mei tot en met juli.