Archives

Wat hebben we nodig

• Halloween pompoen 3 kilo of meer
• Schepje, zaagje eventueel prikpen en krammen
• Een goed idee of een voorbeeldsjabloon
• Waxinelichtje

1. Met het zaagje snijden we er eerst het deksel af, niet te groot want dan blijft er niet genoeg pompoen over om uit te snijden, als je het zaagje gebruikt eerst even helemaal inprikken en dan pas gaan zagen, anders breekt hij soms af. Zaag daarna zo horizontaal mogelijk omdat je er anders het deksel niet af krijgt.
Probeer nu voorzichtig of het deksel loslaat anders hier en daar nog wat lossnijden, bewaar het deksel!!!
Snijd de losse rand een beetje bij zodat je er met je hand en schepje in kan maar hou er rekening mee dat het deksel er straks niet in moet vallen. Nu haal je zoveel mogelijk vruchtvlees uit de pompoen, hoe meer hoe beter, des te mooier wordt het resultaat, het is gemakkelijker met uitsnijden en wat ook niet onbelangrijk is, wat er niet is kan ook niet rotten.

2. Het is handig om eerst even op de sjabloon aan te geven welk stuk er uit moet. Bevestig nu de sjabloon met de krammen o.i.d. op de pompoen, zorg dat het papier niet nat wordt en ook niet kan verschuiven. Nu kan je het sjabloon helemaal uit prikken, het hoeft niet heel diep maar controleer eerst even of het wel te zien is, de grote lijnen kunnen wat verder uit elkaar= ½ cm de fijnere lijnen dicht naast elkaar prikken.

3. Als dit helemaal klaar is kan de sjabloon er weer af maar bewaar hem nog even, dan kan alles wat uitgeprikt is uitgesneden worden, prik weer eerst heel het zaagje in voor je begint. Kijk goed welke stukken je moet uitzagen en welke blijven zitten, controleer even met behulp van het sjabloon.

4. snijd in de rand van het deksel eventueel nog een driehoekje uit 2-3 cm als schoorsteentje zeg maar, dan brand het kaarsje beter.

5. Nu kan het deksel erop, het waxinelichtje erin, en aan, en natuurlijk even het licht uit.
 

Het gemakkelijkst is dat te zien aan de kleur en hardheid. De vrucht groeit al enige tijd niet meer, en je ziet de vorm en kleur intenser worden, terwijl hij ook wat doffer wordt, de glans gaat eraf. Je zult ook zien dat de steel verkleurt, bij sommige soorten zoals Turkse muts, Hokkaido en Kabocha enz ontstaan kurkstreepjes op de steel, eerst was die groen met witte streepjes, nu wordt het wit kurkachtig. Als je aan de vrucht voelt zal je merken dan je bij een rijpe vrucht geen duimafdruk meer achter kunt laten.

Bij soorten met wratten zie je de laatste weken van afrijpen duidelijk dat de wratten groter worden.

het verschil van de steel links verkurkt rechts nog niet.

bij Rode van Etampe het verschil in kleur.

Bij andere soorten die dunnere stelen hebben merk je dat de steelkleur vaak donkerder wordt, of makkelijk loslaat. Bij Baby Boo en Jack be little, kan je hem zo afplukken zo gemakkelijk laat hij los.

Maar eigenlijk kan je het uit de verte al zien: een gewas dat nog helemaal groen is, dat zet wel vruchten maar je hoeft er nog niet te gaan oogsten.
Eerst wordt alle energie in de plant gestoken, daarna in de vruchten.
Dus als je ziet dat het gewas aan het afsterven is is dat eigenlijk een goed teken omdat de vruchten dan aan het afrijpen zijn, de plant hoeft zich nl niet meer zo om zijn bladgroei te bekommeren.

Een richtlijn qua tijd: afhankelijk van het soort zal 90-120 dagen na kieming de eerste vrucht rijp zijn. Patisson, Turkse mutsen. Hokkaido, Rode van Etampe zijn vrij vroeg.
De muskaten kunnen er wel een maand langer over doen.

Dan krijg ik ook vaak de vraag tot wanneer kan ik oogst verwachten? Ga er vanuit dat bij de gemiddelde soorten alles wat voor eind augustus is bestoven nog voldoende afrijpt voor dit seizoen.
Ze kunnen geen nachtvorst hebben.

De Patisson komt uit de familie van Cucurbita pepo, hij is er in diverse kleuren, glad en met wratten. Als ze jong zijn kunnen ze ook gegeten worden. Laat de vruchten dan niet groter worden dan 7-10 cm anders gaat er smaak verloren. Je kunt ze gebruiken als courgette maar ze zijn wel wat zoeter.

Zijn ze toch groter geworden dan kunnen ze nog wel gevuld worden maar het vruchtvlees wordt dan wat sponsachtig. Een beter idee is om ze helemaal uit te laten rijpen, dan zijn ze heel erg decoratief.
Een goed idee is om diverse soorten/ kleuren te gebruiken voor een vrolijk gerecht,bv:

• Donkergroene Scaloppini F1,
• Lichtgroene Patty Pan (zie foto),
• Geel/groene Flying Saucer
• Witte Custard White.

Eventueel nog de patisson Orange.

Een voorbeeld recept Snelle hap 4 personen (bijgerecht of lunch)

• 1 Patisson 7-10 cm (of meerdere kleintjes)
• 1 rookworst
• 1 ui
• Zout en peper
• Boter of margarine
• Brood(jes)

Smelt de margarine in de pan,fruit de ui, en bak hierin in kleine plakjes gesneden rookworst, intussen de Patisson ook in stukjes snijden en mee roerbakken de worst moet bruin worden de Patisson mag wat aanbruinen maar moet wel heel blijven, gewoon zacht dus.
Breng het geheel op smaak met iets peper en zout (de worst is al zout)
Eventueel met een scheutje witte wijn laten door sudderen of iets indikken met wat water en een eetlepel bloem.
Kan gegeten worden met alle soorten brood en broodjes.
Maar het kan ook als bijgerecht bij warme maaltijd.

Korte info over de groei Ongeveer 50 dagen na kieming kunnen de eerste vruchten geoogst worden om te eten, snij regelmatig wat jonge vruchten eraf zodat hij flink door blijft produceren.
Als er vruchten te groot gewoorden zijn om te eten laat die dan gewoon hangen en uitrijpen. Dat kan dan nog wel een maand duren, reken op 80 dagen na kieming de eerst rijpe vruchten voor decoratie. Net als bij pompoenen en kalebassen zie je dat de glans van de vrucht afgaat en de kleur intenser wordt. Ook kan je hem niet meer indrukken met je duim, en is het steeltje hard. Droog en niet te koud kunnen ze maanden goed blijven.

Voor consumptie kan daarom tot in juli gezaaid worden, ze verdragen geen nachtvorst, dan zijn de vruchten meteen rot.

Lagenaria’s dit zijn de fleskalebassen met de witte bloemen.
 
Wanneer is de Lagenaria rijp?
Zoals ook voor andere Kalabassen geldt: de glans is eraf, de kleuren zijn sprekender, je kunt ook geen duimafdruk meer achter laten. En je kunt zien dat de kleine haartjes die op de vruchtschil zaten verdwenen zijn, of er gemakkelijk afvallen. (Zie grote foto voor een onrijpe vrucht met haartjes) De Lagenaria’s zijn vrijwel allemaal groen van kleur van licht tot donkergroen en vaak ook gevlekt en/of met wratten.

Om een paar soorten te noemen

• Bonte/gevlekte flesvormen: Speckled Swan of Amphora.en de Dipper’s
• Lichtgroene flessen: Giant, mini, midi etc Bottle
• Speckled Apple
• Australian en African Warted. met wratten
• Snake en Speckled Snake hebben een slangvorm.
• Platrond bv Corsiacan en Bowl Gourd etc

Bij Lagenaria moet je niet wachten tot heel de steel bruin is, behalve als je de vrucht aan de plant wil laten drogen.

Als een geoogste fleskalebas onder de stengel bruin wordt betekent dat, dat het droogproces is begonnen. Eerst lijkt het net of de vrucht gaat rotten, maar dat hoort erbij, al het vocht moet immers via de schil uit de vrucht.

Probeer niet de natuur een handje te helpen, maar zet hem op een geventileerde plaats, hoeft niet vorstvrij te zijn, en kom er niet meer aan. (het eerste half jaar)

Gedroogde Lagenaria’s

Pompoenen zijn op zich zelf al zeer decoratief maar met een beetje creativiteit zijn er erg leuke creaties te maken. Probeer het eens het is leuk, makkelijk en dankbaar werk.

Benodigdheden

• Kleine pompoentjes of kalebasjes
• Bloemen, besjes en blad naar keuze, in dit geval is alleen Hypericum “Excellent Flair”? gebruikt
• Stukje steekschuim
• Eventueel stukje plastic om het steekschuim te omwikkelen.
• Gereedschap; mesje en tang.
• Enkele korte satéprikkers.

Werkwijze
Snij het kapje van de pompoentjes af, en bewaar het kapje.
Haal de zaden en losse slierten eruit.
Snij de benodigde hoeveelheid steekschuim af, en laat het een poosje in water liggen zodat het zich vol kan zuigen, niet onderduwen o.i.d. Daarna kan hij uit het water gehaald worden.
Om de houdbaarheid iets te verbeteren kan er een stukje plastic om het steekschuim gedaan worden zodat er geen contact is tussen steekschuim en vruchtvlees. Bovenkant moet vrij blijven.
Zorg dat het steekschuim 1 cm boven de rand van de pompoentjes uit komt, en voorkom dat er in het steekschuim geknepen of geduwd wordt.
Snij de hoekige randen een beetje bij met de vorm van het pompoentje mee.
Steek nu de besjes, of ander materiaal mooi verdeeld in het steekschuim.
Neem per kapje/dekseltje 2-3 satéprikkers en plaats het kapje weer op het pompoentje.
Dit kan ook met of door kinderen gedaan worden, een heel leuk idee voor een kinderfeestje. Onder begeleiding kunnen kinderen vanaf 4 jaar er al mee aan de slag. Maar het kan voor alle leeftijden.

Nog een tip voor het gebruik van steekschuim, nooit onderduwen anders komt er lucht in het blok en daar kan dan geen water meer in komen, er ontstaat een luchtbel. Snijden met een scherp mes en niet in knijpen, proppen of duwen, dan wordt het kruimelig en is het niet meer te gebruiken.

Houdbaarheid
Een aangesneden vrucht heeft een beperkte houdbaarheid vergelijk het met een komkommer, een aantal zaken kunnen het wat vertragen maar reken op niet langer dan 1-max 2 weken. Hoe koeler hoe beter.

Misschien bent u ook de gelukkige bezitter van een spaghettipompoen, of hebt u er 1 kunnen kopen, maar weet u niet wat u er mee kunt.

Hier volgt wat meer uitleg
Ze hebben behalve de soort Stripetti niet veel sierwaarde. Om te eten zijn ze juist iets heel aparts.
Een aantal soorten zijn:

• Small Wonder, kan groen en oranje gegeten worden
• Vegetable Spaghetti
• Vermicelli F1
• Pasta F1
• White Fall F1

Hoe maakt u ze klaar

• Was ze met schil en al, niet in snijden of prikken. Met schuursponsje gaat dit prima.
• Kook ze een half uur in water zonder zout.
• Intussen maakt u een pastasaus, bv met gehakt, tomaat en uien, wat u gewend bent bij spaghetti.
• Als hij gaar is dwars door midden snijden, en met lepel de zaden eruit halen. Die kunnen ook niet meer gegeten worden.
• Op het bord met een vork de slierten eruit halen, de schil blijft dan heel, dit komt de smaak ten goede.
• Serveer met saus naar wens. Tip: erg lekker en snel klaar met mix voor Hollandse gehaktschotel.

Blijft er vruchtvlees over, bewaar dat dan en gebruik het gekoeld als salade.

De Hokkaidopompoen die ook wel onder de naam Ekopompoen verkocht wordt is eigenlijk de meest bekende eetpompoen. Een grote voordeel van deze soort is ook het formaat, verkrijgbaar van ½ kilo tot ongeveer 2-3 kilo. De hokkaidopompoen kan met schil en al gegeten worden, even wassen en pitten eruit en kan zo in blokjes gesneden of geraspt gebruikt worden. Gekookt kan het ook in de diepvries bewaard worden, na ontdooien is het dan meteen klaar voor gebruik.

Bij heel veel mensen is de pompoen alleen bekend voor soep, en heeft daarbij helaas niet altijd een goede indruk achter gelaten. Vandaar hier een paar zeer gemakkelijke smaakvolle recepten.

Pompoensoep

• 1 kilo pompoen
• 1 liter bouillon
• 1 prei en 2 uien [ of alleen uien]
• klontje boter
• [ zure ] room
• evt. geraspte kaas
• tijm. peper en zout en peterselie
• 1 kopje geraspt vruchtvlees bewaren voor onderstaand brood.
• Bereiding

Verwijder pitten en snijd het vruchtvlees in stukjes. Een gave pompoen hoeft niet geschild te worden. Kook de pompoen gaar in de bouillon, en pureer de pompoen. Maak prei / ui schoon en snijd deze in dunne ringen.Smelt de boter in een pan en fruit de prei of ui heel even en voeg wat peper toe. Doe het daarna bij de pompoen. Breng de soep weer aan de kook, voeg tijm toe, 5 min. op een laag vuur doorwarmen. En lekker pittig maken met peper (en zout). Doe voor het opdienen in elke kom een beetje zure room. Bestrooi met fijngeknipte peterselie en kaas.

Serveer met onderstaand brood.

Pompoenbrood
1 pak witte broodmix, 1 kopje geraspte pompoen, zakje oude geraspte kaas, en 2 eetlepels gebakken uitjes (uit potje)

Bereiding
Maak het deeg volgens beschrijving op het pak.
Voeg de geraspte pompoen en de uitjes toe, goed laten rijzen.
Kaas erop en bakken volgens beschrijving.

Heerlijk bij bovenstaande soep.

En dan kan er eigenlijk 1 ding niet ontbreken.

Pompoen Milkshake
Voor 4 glazen:

• 1 kopje geraspt vruchtvlees [ blokjes mag maar geraspt is eerder gaar]
• 400 cc melk
• 4 bolletjes roomijs
• 1 zakje vanille suiker.

Bereiding
Voorbereiding: het vruchtvlees even koken in een bodempje water, +/- 5-10 minuten en af laten koelen, het is handig om dit enkele uren van tevoren te doen. Doe alles in een blender of keukenmachine en pureer het tot een lekkere, romige milkshake.

Een leuk idee is om deze zomer voor de oogst wat Pompoenen in te kerven met een tekst, zelf gebruik ik er altijd een linoleumguts maat 3 voor, het kan ook gewoon met een mesje.

Een paar dingen om in de gaten te houden

• Zorg dat het goed drogend weer is, ook de dag na het kerven mag het niet gaan regenen, anders bestaat de kans dat de vrucht daarop gaat rotten.
• Zoek een mooie gezonde en bijna volgroeide vrucht, die over 2-3 weken rijp is, zo kan er een mooi littekenweefsel ontstaan en is de tekst of figuur wat je hebt gemaakt niet vervormd door het groeien.
• Kerf net de schil eraf dus niet te diep, anders heb je meer risico dat hij gaat rotten, en haal de vrucht er pas af als hij echt rijp is, hij moet dus echt al groeiend herstellen!

Soorten die hiervoor heel geschikt zijn

• Halloweenpompoenen
• Rode van Etampe
• Turkse mutsen

Enkele leuke graveerideeën
Je kunt denken aan een welkomst tekst, of logo voor bij je winkel, verkoopkraam, stalletje etc, of gewoon bij je eigen voordeur. Of kerf de naam van degene aan wie je de pompoen cadeau wil geven, een leuk persoonlijk tintje.

Helaas was het weer de afgelopen weken (juni/juli 2008) niet de meest ideale voor de Pompoenen. Gelukkig breken er betere tijden aan, tenminste dat beloven de weersvoorspellers, en krijg ik weer moed dat er toch wat van het pompoenenseizoen terecht zal komen. In de meest Noordelijke provincies ligt de ontwikkeling van de Pompoenen, ondanks dat er regen te kort was, voor omdat daar meer zonuren en hogere temperaturen zijn geweest. Het gevolg van een donkere natte periode is dat het problemen kan geven met de bestuiving, als het te koel en nat weer is worden er weinig vrouwelijke bloemen aangemaakt.

Opvallend is dat dit ook in de kas/serre het geval is, daar is wel een mogelijkheid voor een oplossing, namelijk even stoppen met water geven. Niet te droog natuurlijk, maar als Pompoenen het te goed hebben dan zullen ze zich niet druk om het nageslacht, en door blijven groeien in plaats van vruchten zetten. Het is overigens een bekend verschijnsel als planten en bomen een slechte periode doormaken ze rijker bloeien en meer vruchten dragen. Een goed voorbeeld is bijvoorbeeld de lidcactus die een lange periode op een koele plaats zonder water gezet wordt. Eenmaal weer in een warme huiskamer zal de plant rijkelijk bloeien. Kort gezegt als een Pompoen het idee heeft dat hij dood kan gaan zal de pompoen er alles aan doen voor nageslacht te zorgen wat resulteert in een rijke bloei en vele vruchten.

Als er wel vrouwelijke bloemen zijn maar de vruchtjes worden bruin of vallen eraf zijn ze niet bestoven. Professionele pompoenen kwekers zullen dan hommels of bijen in zetten om de Pompoenen te bestuiven, maar als het regenachtig of donker weer is zullen die ook minder actief zijn. U kan de Pompoenen ook handmatig bestuiven door de manlijke bloem te plukken en even langs de vrouwelijke bloem te halen. Haal de bloemblaadjes wel even van de mannelijke bloem af en wellicht overbodig te vermelden de vrouwelijke bloem dient aan de plant te blijven zitten.

Bij de soort Lagenaria kan deze klus het best ’s morgens voor 8:00 uur of ‘s avonds na 20:00 uur gedaan worden. Lagenaria’s, te herkennen aan de witte bloemen, worden voornamelijk door nachtvlinders bestoven. Heeft u de Lagenaria binnenshuis zorg er dan voor dat deze op een plaats bij een open raam staat.

Bij de soort Cucurbita dat zijn de pompoenen en kalebassen met de gele bloemen bestuif je met de hand voor het beste resultaat overdag.

Het met de hand bestuiven is een erg leuke en leerzame klus met kinderen of kleinkinderen!