Onkruid

Holcus mollis (Zachte witbol)

Zachte witbol wordt ook wel gladde witbol genoemd. Het is een plant die onder de grassenfamilie valt. Zachte witbol is een wortelonkruid die over het algemeen voorkomt in Nederland en België. De plant groeit met slappe stengels die grijsgroen van kleur zijn en 30 tot 90 cm hoog worden. Zachte witbol komt met pluimen in juni in bloei tot augustus. De kleur is wit.

Standplaats
Zachte witbol komt voor op schaduwrijke plaatsen. Een voorkeur voor droge of vochtige grond heeft de Zachte witbol niet.

Bestrijding
Bestrijding op verhardingen en half verhardingen kan met een chemisch bestrijdingsmiddel. Indien de Zachte witbol in het pas ingezaaide gazon voorkomt behoef je geen aktie te ondernemen. Door maaien zal de plant vanzelf verdwijnen. Voor bestrijding in borders verwijs ik graag naar de rubriek wortelonkruiden bestrijden.

Kuipplanten

Brugmansia (Engelentrompet of Dievenplant)

Brugmansia hoorde in het verleden nog tot de Datura. Tientallen jaren geleden is deze groep opgesplitst in Datura en Brugmansia. Het belangrijkste verschil tussen Brugmansia en Datura zijn de trompetvormige bloemen. De witte, gele of rode bloemen van de Brugmansia zijn veel groter dan die van de Datura. Verder staan deze bloemen bij de Datura en hangen ze bij de Brugmansia. Brugmansia is een echte kuipplant die op ieder balkon of terras haar zoete geur zal verspreiden. De plant voelt zich, in de zomer, prima thuis in het Nederlandse klimaat. In de wintermaanden kan de Brugmansia zolang het niet vriest prima buiten blijven staan. Indien er toch vorst voorspeld wordt doe je er verstandig aan de Brugmansia op een koele plaats in huis te zetten. Het grote blad is behaard en verdampt tijdens de zomermaanden zo veel dat je er niet aan ontkomt om de Brugmansia iedere dag water te geven. De Brugmansia heeft niet alleen altijd dorst de plant heeft ook een grote honger. Iedere week mesten met een vloeibare plantenmest is een must. Indien je dit te veel werk vindt kan je ook voor een gecoate meststof kiezen met een langzame en gelijkmatige mestafgifte.

Vermeerderen
Verreweg de makkelijkste methode om een Brugmansia te vermeerderen is het afleggenvan de takken. Je kan de Brugmansia ook vermeerderen middels stekken al leent niet ieder soort zich daarvoor. De Brugmansia bevat de giftige stoffen scopolamine, hyoscymine en atropine. Indianen gebruikte de Brugmansia om de hallucinerende werking wat niet ongevaarlijk is.

Onkruid

Elytrigia repens (Kweek of Kweekgras)

Kweekgras is een wortelonkruid die onder de grassen ingedeeld wordt. Kweekgras verankert zich met lange witte wortels. Beschadig je de wortels van kweekgras dan staat dit gelijk aan vermeerderen. Kweekgras doet het het beste op voedselrijke grond maar dit wil niet zeggen dat de plant niet voorkomt op arme grondsoorten. Ik heb regelmatig gezien dat kweekgras groeit op vulzand. Kweekgras wordt, afhankelijk van de situatie en soort, 30 tot 120 cm hoog. Kweekgras komt in bloei in juni/augustus en bloeit met een aarvormige bloem groengeel van kleur. Kweekgras kan zeer goed tegen droogte en kan grote stevigheid geven aan de schuine slootkanten door zijn uitgebreide wortelgestel.

Standplaats
Kweekgras komt voor in geheel Europa op diverse terreinen. In Nederland en België zie je kweekgras vooral in tuinen, bermen en bouwland.

Geneeskrachtig
Kweekgras is niet alleen maar een lastig te bestrijden gras. De plant heeft ook geneeskrachtige eigenschappen. Je kan van kweekgras een thee trekken die bloedzuiverend, urinedrijvend en verzachtend werkt. Thee van Kweekgras maak je door ongeveer twee eetlepels Kweekgras in een pan te doen en te overgieten met ¼ liter water. Breng het geheel langzaam aan de kook. Wanneer het kookpunt bereikt is direct van het vuur nemen en afzeven.

Kweekgras bestrijden
Voor een goede bestrijding van Kweekgras lees je het artikel wortelonkruiden bestrijden. Indien Kweekgras voorkomt in het pas ingezaaide gazon behoef je je geen zorgen te maken. Kweekgras zal het maaien niet of moeilijk verdragen zodat op termijn het Kweekgras vanzelf zal afsterven.

Onkruid

Poa annua (Straatgras)

Straatgras wordt ook wel tuintjesgras genoemd. De één jarige plant valt onder de zaadonkruiden. Deze laagblijvende plant bereikt een maximale hoogte van 3 cm. Straatgras groeit in een soort polletjes die razendsnel in bloei kunnen komen. Straatgras komt wereldwijd voor.

Standplaats
Straatgras geeft de voorkeur aan licht vochtige grond. De plant groeit op de meest onmogelijke plaatsen zoals tussen de voegen van bestrating. Ook in het gazon komt regelmatig straatgras voor wat een lelijk gezicht is daar de kleur van straatgras veel lichter is dan het gras van gazonmengsels.

Bestrijding
Bestrijding van straatgras in borders kan middels wieden of schoffelen. Tussen bestrating en half verhardingen kan je straatgras best bestrijden met een chemisch bestrijdingsmiddel. Indien straatgras in het gazon voorkomt wordt het ingewikkelder. Verwijder deze polletjes liefst met de hand. Pas indien het gazon te groot is om met de hand het straatgras te verwijderen kan je eens proberen het gazon lang te laten groeien (10cm) en vervolgens kort maaien. Herhaal dit twee keer en de kans is groot dat het straatgras zal verdwijnen.

Onkruid

Digitaria sanguinalis (Harig vingergras of bloedgierst)

Harig vingergras is een eenjarige plant die behoort tot de grassenfamilie. De plant komt in geheel Europa voor. Harig vingergras is nog niet gesignaleerd op de Waddeneilanden. De maximale hoogte bedraagt ongeveer 60 cm. Harig vingergras bloeit paars kleurig van juli tot september.

Standplaats
Harig vingergras komt voor in (moes)tuinen, bermen, gazon en braakliggende grond.

Bestrijding
Bestrijding van Harig vingergras in borders kan middels wieden of schoffelen. Tussen bestrating en half verhardingen kan je Harig vingergras best bestrijden met een chemisch bestrijdingsmiddel. Indien Harig vingergras in het gazon voorkomt wordt het ingewikkelder. Verwijder deze polletjes liefst met de hand. Pas indien het gazon te groot is om met de hand het Harig vingergras te verwijderen kan je eens proberen het gazon lang te laten groeien (10cm) en vervolgens kort maaien. Herhaal dit twee keer en de kans is groot dat het Harig vingergras zal verdwijnen.

Onkruid

Bromus hordeaceus (Zachte Dravik)

Zachte Dravik is een grassoort die in geheel Nederland en België voorkomt. Het is een eenjarige plant die wel wat weg heeft van haver. De Zachte Dravik bereikt een maximale hoogte van wel 100 cm waardoor de plant niet erg gelieft is bij de boeren. Zeker in Tarwe velden breid de Zachte Dravik zich snel uit waardoor het een geduchte concurrent is. Zachte Dravik vermeerderd zich middels zaad. De plant bloeit in grijsachtige pluimen van medio mei tot juni. De zaden van de Zachte Dravik kiemen in de herfst. 

Zachte Dravik bestrijden
Zachte Dravik kan je bestrijden middels wieden of schoffelen. 

Zachte Dravik in het gazon
Zachte Dravik komt in het gazon zelden voor. Alleen in pas ingezaaide gazons kan de Zachte Dravik voorkomen. Geen paniek! De Zachte Dravik kan het maaien niet verdragen waardoor het vanzelf uit uw gazon zal verdwijnen.

Klim en Leiplanten

Jasminum nudiflorum (Winterjasmijn)

Jasminum nudiflorum die in Nederland en België bekend is onder de naam Winterjasmijn of Naakte Jasmijn is een leiplant die midden in de winter bloeit. De gele op Forsythia lijkende bloemen bloeien op het kale hout vanaf december tot en met februari. De bloemen trekken zich niets aan van extreme koude wat bij maar weinig planten het geval is. De Jasminum nudiflorum is bladverliezend maar de meerjarige takken zijn geelbruin waardoor het in de winter toch een aantrekkelijke plant is. Zeker omdat de jonge, vierkante uitlopers donkergroen van kleur zijn en het blad in de winter meestal behouden. De bladknoppen zijn klein, lichtgroen en liggen dicht tegen de twijgen. Het blad is ongeveer 2cm lang en 1cm breed, donkergroen, glimmend,leerachtig en staan meestal in groepjes van drie bij elkaar. Jasminum nudiflorum is een makkelijke plant die het op vrijwel iedere grondsoort zal doen.

Snoeien
De Jasminum nudiflorum is een warrige groeier die, vanaf een leeftijd van drie jaar, ieder jaar in maart gesnoeid dient te worden. Knip allereerst het dode of beschadigde hout uit de plant. Knip vervolgens de uitgebloeide scheuten af tot op 2 à 3 ogen vanaf een hoofdtak gerekend. Tevens kan je ieder jaar een voorzichtige verjongingsnoei toepassen. Knip dan de langste en/of dikste tak tot aan de basis weg.

Snoei een mooie bos takken aan het einde van het najaar af en plaats deze gedurende 4 weken in een koelkast of vriezer. Liefst bij een temperatuur van -1 à -2 °C. Zet de takken in een vaas en deze zullen na ongeveer 10 dagen (bij kamertemperatuur) in bloei staan.

Vermeerderen
Jasminum nudiflorum laat zich goed vermeerderen middels afleggen.

Combineren met

  • Camelia
  • Erica Carnea (Winterheide)
Onkruid

Setaria viridis (Naaldhaar)

Groene Naaldaar wordt deze eenjarige plant ook wel genoemd. Het is een sterk uit stoelende plant die behoort bij de grassenfamilie. De plant valt onder de zaadonkruiden en is vrij makkelijk te bestrijden. De maximale hoogte bedraagt maar liefst 150 cm. De onderkant van het blad voelt opvallend ruw aan. Van juli tot september kunt u de groene Naaldaar in bloei aantreffen met een statige 1cm dikke aarpluim.

Standplaats
De plant komt voor op droge zandgrond, akkerland, moestuinen en wegranden.

Bestrijding
Groene Naaldaar is in de border te bestrijden middels wieden en schoffelen.

Klim en Leiplanten

Vitis vinifera (Druif)

De Vitis vinifera is in het Nederlands beter bekend als Druif. De Viltis vinifera wordt niet alleen Druif genoemd ook Druivenstok en Wijnstok zijn veel gehoorde namen in Nederland. In België heet de Vitis vinifera Druivelaar. Van oorsprong komt de Druif niet in Nederland en België voor daar de Druiven een warmer klimaat prefereerden. Nu er Druivensoorten zijn gekweekt die beter tegen de kou kunnen en het klimaat in Nederland en België steeds warmer wordt zijn we massaal van de Druivenstokken gaan houden en staan ze in vele tuinen. Weliswaar dien je rekening te houden met een warme standplaats, liefst tegen een warme zuid muur van een woning, maar dan kan je toch van heerlijke druiven uit eigen tuin genieten. Sterker nog de wijngaarden rukken behoorlijk op in Nederland en België en ik kan als wijnliefhebber zeggen dat ik een aantal goede glazen wijn geproefd heb van Nederlandse bodem.

Geschikte Druivelaars voor Nederland en België
Er worden in de Nederlandse en Vlaamse tuincentra genoeg geschikte Druivenplanten aangeboden.
 
Witte druiven
Vitis ‘Witte van der Laan’: Ook wel Vitis ‘Vroege van der Laan’ genoemd. De meest voorkomende witte druif in Nederland en Vlamingen maar lang niet meer de beste keuze. De reden is dat er al lang nieuwe soorten zijn die beter bestand zijn tegen meeldauw en vroeger rijpen dan de ‘Witte van der Laan’.

Vitis ‘Hecker’: De ‘Hecker’ zag men als de vervanger van de bovengenoemde druif. De ‘Hecker’ is weer beter bestand tegen schimmelaantastingen en zal eerder rijp zijn maar ondertussen zijn er al weer betere soorten verkrijgbaar.
De Vitis ‘Palatina’, Garant, Birstaler Muscat, Arolanka, Phoenix, Fanny en Evita hebben de toekomst.

Je kan ook de pitloze soorten vroeg rijpende soorten Lakemond of Romulus proberen. Deze zijn echter wel gevoeliger voor ziekten en vorst.

Blauwe Druiven
Vitis ‘Boskoop Glory’: Ook wel ‘Glorie van Boskoop’ genoemd. Verreweg de bekendste en meest gebruikte blauwe druif voor in de Nederlandse en Vlaamse tuinen. Ook deze druif is inmiddels al achterhaald. De soorten Muscat Bleu, Nero, Ester, Siramé, Osella, Galanth, Rosina en Georg zijn druiven die eerder rijpen en beter resistent zijn voor schimmelaantastingen.

Je kan de pitloze soort Venus proberen maar dan moet je een beetje geluk hebben met het weer. Indien je de Druiven te vroeg plukt heeft deze soort een afwijkende smaak. Indien je de Druiven lang kan laten hangen door zachte weersomstandigheden verdwijnt de vreemde smaak.

Druiven planten
Druiven uit de volle grond kan je het beste, indien er geen vorst in de grond zit, planten in februari maart. Tegenwoordig worden Druiven ook in een container geteeld wat het mogelijk maakt de Druif het gehele jaar door aan te planten. Een Druif doet het op vrijwel iedere grondsoort Maar heeft een voorkeur voor de wat zwaardere grondsoorten zoals kleiige en leemgronden. Een te hoge grondwaterstand kan de Druif ook niet erg waarderen en zal wortelrot tot gevolg kunnen hebben. Het beste is om een ruim plantgat te spitten met een diepte van ongeveer 80 cm die rijkelijk aangevuld wordt met een nieuwe humusrijke tuinaarde die veel kalk bevat

Klim en Leiplanten

Parthenocissus (Wilde Wingerd)

De Wilde Wingerd heeft voor vele een wel heel lastig uit te spreken naam. Parthenocissus is de Latijnse benaming voor deze zeer goede klimmer. Er is voor de Wilde Wingerd werkelijk geen muur te hoog om tegenaan te klimmen en zal dan ook niet stoppen totdat de nok bereikt is. Met kleine maar o zo krachtige hechtwortels zet de Parthenocissus zich vast aan alles wat hij tegenkomt. De Wilde Wingerd groeit het liefst tegen koele muren op beschutte plaatsen, maar ook tuinhuisjes, pergola’s of een geluidswal is voor de Wilde Wingerd kinderspel. Zelfs als er niets is om tegenaan te klimmen zal de Parthenocissus net zo lang als bodembedekker over de grond kruipen totdat er iets gevonden is om tegenaan te klimmen. De Parthenocissus is snel tevreden met de aangeboden grondsoort hoewel een lichtzure grond op prijs gesteld wordt.

Parthenocissus 3 x mooi
Ondanks dat de Wilde Wingerd een bladverliezende klimplant is is de plant 3 x mooi. Het begint al vroeg in het voorjaar als het jonge frisse blad tevoorschijn komt. Naarmate de zomer vordert zullen de grote bladen rood bont van kleur worden wat slechts een voorbode is van het kleuren spektakel in de herfst. De kleine geelgroene bloemen die in juni/juli aan de Parthenocissus verschijnen zijn niet erg opvallend en zullen door alleen de oplettende mens ontdekt worden.

Snoeien
De Wilde Wingerd heeft een zeer platte groeiwijze waardoor snoei om de plant dichter tegen de muur te krijgen niet nodig is. Toch zal je regelmatig de snoeischaar ter hand moeten nemen om de Parthenocissus uit de dakgoot te houden. Knip de Parthenocissus dan gerust een flink eind terug.

Vermeerderen
De Parthenocissus is een krachtige groeier die zich makkelijk laat vermeerderen middels afleggen of een winterstek.

Populaire soorten
Parthenocissus henryana: Niet al te hoog wordende Wilde Wingerd met de kleinste blaadjes. Het in het voorjaar donkergroene glimmende blad heeft opvallend lichte bladnerven. Mooie herfstkleur en bessen die blauw van kleur zijn.

Parthenocissus quinquefolia: Deze Wilde Wingerd zal een maximale hoogte bereiken van ongeveer tien meter. De plant heeft nog al eens moeite om zich goed vast te hechten. De te beklimmen delen dan regelmatig natsproeien om de plant te helpen. Is de Wilde Wingerd eenmaal aangeslagen dan zal de plant goed vast blijven zitten. Een plaats in de zon geeft mooiere herfstkleuren dan een schaduwrijke standplaats.

Parthenocissus tricuspidata ‘Veitchii’: Verreweg de mooiste Wilde Wingerd die met zijn grote blad erg opvalt. Deze soort loopt vaak al uit met roodgekleurde bladen. De maximale hoogte is onder ideale omstandigheden ongeveer 12 meter.

Combineren met
Parthenocissus niet combineren met bontbladige planten of andere klimplanten.

Klim en Leiplanten

Hydrangea anomala subsp. Petiolaris (Klimhortensia)

De Hydrangea Petiolaris met als Nederlandse naam Klimhortensia is een klimplant die veel te weinig aangeplant wordt. Onbegrijpelijk als je bedenkt dat deze rijk bloeiende Klimhortensia het uitstekend doet op plaatsen waar de meeste andere klimplanten niet zullen bloeien. De Klimhortensia heeft een hekel aan te fel zonlicht en doet het dus goed op de noord en oost muren die vaak als probleemplekken in de tuin worden gezien. Bovendien is het een erg makkelijke plant die weinig onderhoud vergt en geen bijzondere eisen aan de grondsoort stelt. De grote crèmewitte bloemen van de Klimhortensia bloeien vanaf juni tot en met juli en zijn lichtgeurend. De Klimhortensia verliest in de winter zijn blad maar de grillige takken in combinatie van de verdorde bloemen zijn een lust voor het oog.

Speciale aandacht
Hoewel de Klimhortensia zelfhechtend is zal je hem in het begin toch een handje moeten helpen. Span een paar draden langs de muur waar je de Klimhortensia achter kan binden. Voor een snelle aanhechting aan de muur is het verstandig om de muur af en toe te bevochtigen. Eenmaal aan de muur gehecht is de Klimhortensia niet meer te stoppen en kan een hoogte bereiken van maar liefst 10 meter. De Klimhortensia groeit echter zonder hinderlijk te woekeren en is makkelijk in toom te houden door te snoeien.

Snoei
Klimhortensia hooft niet gesnoeid te worden. Je kan na de bloei de uitgebloeide bloemschermen wegknippen maar persoonlijk laat ik deze altijd tot na de winter zitten. Verder kan je een tak die te veel van de muur groeit af kunnen knippen om een plat model te behouden.

Klimhortensia’s kan je ook aanplanten als bodembedekker of in een grote bloempot.

Vermeerderen
Klimhortensia’s laten zich erg goed vermeerderen middels afleggen.

Heesters

Weigelia

Weigelia noemen we in het Nederlands ook Weigelia en is een bladverliezende sierheester die, afhankelijk van de soort 0,60 tot ongeveer 300cm hoog zal worden. De Weigelia is winterhard en zal het in de zon of halfschaduw op vrijwel iedere grondsoort goed doen. De struik bloeit opvallend uitbundig vanaf half mei tot en met half juni met klokvormige bloemen. Afhankelijk van de soort zal de bloemkleur roze, rood of wit zijn. Weigelia is aan te planten als losse haag of in een groep in de border en is volkomen winterhard. De Weigelia laat zich vroeg in het voorjaar probleemloos verplanten.

Snoeien
Weigelia laat zich heel goed snoeien en zal indien goed gesnoeid rijker gaan bloeien. Direct nadat de Weigelia is uitgebloeid (juni) is het tijd de snoeischaar ter hand te nemen. Knip de uitgebloeide scheuten terug tot op de eerste zijscheut die dit jaar niet heeft gebloeid. Tevens, bij struiken van vijf jaar en ouder, direct een verjongingssnoei toepassen om ervoor te zorgen dat de Weigelia jong en fris blijft. Je knipt dan één tot drie van de langste, dikste of beschadigde takken tot aan de basis terug. Tevens kan je als de Weigelia te lange konge takken heeft deze voor de helft afknippen. Wees vooral niet te bang om te snoeien! Zeker bij weigelia geldt de regel snoei geeft groei (en bloei). Let op: Er zijn enkele Weigelia soorten die een speciale behandeling zeer op prijs zullen stellen. De soorten met Paars en geel blad dien je ieder jaar in zijn geheel met driekwart terug te snoeien.

Populaire soorten
Weigelia ‘Bristol Ruby’: Erg mooie soort die met dieprode bloemen bloeit. De struik bereikt een hoogte van ongeveer 200cm en groeit zeer krachtig. Met een beetje geluk zal deze Weigelia in de herft een tweede keer bloeien.

Weigelia ‘Candida’: Erg rijkbloeiende Weigelia met helderwitte bloemen. De hoogte van deze struik is ongeveer 180cm.

Weigelia middendorffiana: Zeer aparte citroengele bloemen met wat oranje die soms wel tot juli doorbloeien. De hoogte zal ongeveer 150cm zijn waardoor deze soort ook voor de wat kleinere tuinen geschikt is.

Weigelia ‘Nana Variegata’: Met een maximale hoogte van 125cm een prima soort die je ook in een bloembak kan planten. Het bonte blad heeft een grote sierwaarde. Mooie roze bloemen.
 
Vermeerderen
Weigelia is een sierheester die zich gemakkelijk laat vermeerderen middels afleggen of het nemen van een winterstek.

Combineren met

  • Delphinium (Ridderspoor)
  • Lupinus (Lupine)
  • Lysimachia