Heesters

Fothergilla (Fothergilla)

De Fothergilla is een onbekende maar o zo mooie bladverliezende heester waar zover ik weet geen Nederlandse benaming voor is. De Fothergilla valt onder de familie van de Hamamelidaceae wat je bij het zien van de herfstkleuren van het Elsachtige blad niet zal verwonderen. De Fothergilla bloeit evenals de Toverhazelaar op de nog kale takken maar wel een stuk later in het jaar. De bloemen heerlijk geurende crèmewitte bloemen zonder kroonbladen verschijnen begin april en bloeien tot ongeveer half mei. Fothergilla gardenii ‘Mount Airy’ is een ideale keuze voor mensen met een kleine tuin die iets specials willen. De Fothergilla major is breed uitgroeiend en zal een hoogte bereiken van ongeveer 250cm. De Fothergilla staat graag in de zon of halfschaduw op een voedzame liefst wat zure grond. Hoe meer de Fothergilla in de zon staat des te mooier zal de herfstverkleuring zijn.

Soorten
Fothergilla gardenii ‘Mount Airy’: Zeer winterharde klein blijvende soort met een maximale hoogte van ongeveer 100cm

Fothergilla major: Breed opgaande heester die een hoogte kan bereiken van 250cm. Eveneens een zeer winterharde soort.

Fothergilla gardenii ‘Blue Mist’: Zeer aparte bladeren die een blauwe gloed over zich heen hebben. Tevens door een maximale hoogte van ongeveer 100 cm zeer geschikt voor de wat kleine tuinen.

Snoeien
De Fothergilla is een vrij langzame groeier die weinig snoei nodig heeft. Snoei ongeveer half maart eventuele schurende of zieke takken tot op de grond uit. Indien gewenst kan je ieder jaar een lichte verjongingssnoei toepassen.

Vermeerderen
Fothergilla laat zich stekken door het nemen van houtstek of afleggen waarbij afleggen de voorkeur heeft.

Combineren met

  • Mertensia
  • Hepatica
  • Uvularia
Heesters

Forsythia (Chinees klokje)

De aankondiging van het voorjaar doet de Forsythia in het geel. Dat is toch wel het beste kenmerk van de Forsythia. Deze zeer uitbundige bloeier komt in overvloed voor in de Nederlandse tuinen. Vanaf half februari, nog voordat de struik zijn blad heeft, staat ze te bloeien. Vandaar dat de Forsythia ook wel ‘bloeiend hout’ wordt genoemd.

Forsythia snoeien
De Forsythia bloeit op tweejarig hout. Snoeien is dus kinderspel mits dit direct na de bloei uitgevoerd wordt. De takken waar de bloemen bruin zijn en verdorren snoei je met een snoei of takkenschaar tot enkele centimeters boven de grond af. Van daar uit zullen jonge scheuten omhoogschieten waar de Forsythia het volgende jaar op zal bloeien. Het beste is om ieder jaar ongeveer 20 tot 25% van de takken uit de Forsythia te snoeien. Bekijk ook de film Forsythia snoeien.

Vermeerderen
Forsythia laat zich goed vermeerderen middels afleggen.

Combineren met
• Ilex (Hulst)
• Prunus (Sierkers)
• Corylus (Kronkelhazelaar)

Populairste soorten
• Forsitia intermedia ‘Spectabilis’

Snoei een mooie bos takken aan het einde van het najaar af en plaats deze gedurende 4 weken in een koelkast of vriezer. Liefst bij een temperatuur van -1 à -2 °C. Zet de takken in een vaas en deze zullen na ongeveer 10 dagen (bij kamertemperatuur) in bloei staan.

Latijnse naam: ForsythiaStandplaats licht: Zon/Halfschaduw/schaduw
Nederlandse naam: Chinees klokjeStandplaats vocht: Normaal
Plantgroep: Heester/struikGrondsoort: Normaal
Bloemkleur: GeelWintergroen: Nee
Bloei: Februari/maartWinterhard: Ja
Planthoogte: 250 cmAantal per M²: 1
Heesters

Euonymus hamiltonianus (Aziatische Kardinaalsmuts)

De Euonymus hamiltonianus met als Nederlandse naam Aziatische Kardinaalsmuts heeft een zeer rijke vruchtdracht. Het blad is lichtgroen van kleur en kleurt in de herfst mooi rood. Het blad zal tot eind december aan de heester blijven hangen. De Euonymus hamiltonianus ‘Popcorn’ draagt vanaf oktober zeer opvallende zuiver witte vruchten. Euonymus hamiltonianus ‘Den Haag’ draagt roze vruchten die bij het openspringen een oranje binnenzijde hebben.

Snoei
Alleen de kruisende en schurende takken innemen met een snoeischaar.

Vermeerderen
Euonymus laat zich goed vermeerderen middels afleggen.

Euonymus hamiltonianus is giftig bij inname door de mens.

Populaire Euonimus soorten

• Euonymus alatus
• Euonymus europaeus
• Euonymus fortunei
• Euonymus grandiflorus
• Euonymus hamiltonianus
• Euonymus japonicus
• Euonymus oxyphyllus
• Euonymus planipes

Latijnse naam: Euonymus hamiltonianusStandplaats licht: Zon/Halfschaduw
Nederlandse naam: Kardinaalshoed of KardinaalsmutsStandplaats vocht: Normaal
Plantgroep: Heester/struikGrondsoort: Normaal
Bloemkleur: GroengeelWintergroen: Nee
Bloei: MeiWinterhard: Ja
Planthoogte: 250 cmAantal per M²: 1
Heesters

Euonymus europaeus (Kardinaalshoed of Kardinaalsmuts)

Euonymus europaeus is een inheemse grote heester (400cm) die zoals veel Euonymus soorten op de overjarige groene takken 4 kurklijsten vormt die recht tegenover elkaar staan. Deze heester is zo groot en dicht vertakt dat hij regelmatig als een windbreker ingezet wordt. De kruisvormige bloemen van de Euonymus europaeus zijn geelgroen en vallen weinig op dit in tegenstelling tot de roze vruchten. De vruchten hebben opvallende oranje zaden en lijken op een kardinaalsmuts. Vogels zijn dol op de vruchten van de Euonymus europaeus. Deze grote heester heeft ovaal ronde bladeren die in de herfst geel tot karmijnrood kleuren. Al met al een hele leuke variabele heester.

Euonymus europaeus ‘Red Cascade’
Dit is de verbeterde variëteit van de gewone Euonymus europaeus. De Euonymus europaeus ‘Red Cascade’ draagt meer vruchten en deze zijn rood(felroze) met oranje zaden. De takken van deze variëteit zijn overhangend.

Snoei

Indien je deze struik wilt snoeien doe dit dan aan het einde van de winter. Hoewel deze heester snoei goed kan verdragen is dit niet noodzakelijk.

Vermeerderen
Euonymus laat zich goed vermeerderen middels afleggen.

Combineren met
• Acaena
• Artemisia
• Phlox (Vlambloem)

Populaire soorten
• Euonymus alatus
• Euonymus europaeus
• Euonymus fortunei
• Euonymus grandiflorus
• Euonymus hamiltonianus
• Euonymus japonicus
• Euonymus oxyphyllus
• Euonymus planipes

De bessen zijn giftig voor de mens.

Aandachtspunt
De Euonymus europaeus is gevoelig voor stippelmot.

Latijnse naam: Euonymus europaeusStandplaats licht: Zon/Halfschaduw/schaduw
Nederlandse naam: Kardinaalshoed of KardinaalsmutsStandplaats vocht: Normaal tot vochtig
Plantgroep: Heester/struikGrondsoort: Normaal
Bloemkleur: GeelgroenWintergroen: Nee
Bloei: Mei/juniWinterhard: Ja
Planthoogte: 400cmAantal per M²: 1
Heesters

Euonymus japonicus (Japanse Kardinaalsmuts)

De Euonymus japonicus soorten dien je een beschutte plaats te geven. Het blad is rond, leerachtig en glanzend. De groeiwijze is opgaand in tegenstelling tot veel andere Euonymus soorten. Naarmate de heester ouder wordt zal deze ook een breedte groei doormaken. De bloemen zijn stervormig maar vallen maar weinig op. Vruchtvorming van deze heester laat te wensen over. Opvallend is dat de twijgen niet makkelijk zullen wortelen wat wel het geval is bij de fortunei soorten. Uitermate goed te gebruiken in de kustgebieden daar deze heester goed bestand is tegen zoute wind.

Snoei
Vormsnoei kan je aan het einde van het voorjaar toepassen indien aangeplant als vervanger voor Buxus.

Vermeerderen
Euonymus laat zich goed vermeerderen middels afleggen.

De Euonymus japonicus is giftig bij inname door de mens.

Populaire Euonimus soorten
• Euonymus alatus
• Euonymus europaeus
• Euonymus fortunei
• Euonymus grandiflorus
• Euonymus hamiltonianus
• Euonymus japonicus
• Euonymus oxyphyllus
• Euonymus planipes

Combineren met
• Acaena
• Artemisia
• Phlox (Vlambloem)

Plant deze Euonymus eens aan als vervanger van Buxus als kuipplant of heggetje. Deze heester groeit sneller dan Buxus.

Latijnse naam: Euonymus japonicusStandplaats licht: Zon/Halfschaduw/schaduw
Nederlandse naam: Japanse KardinaalsmutsStandplaats vocht: Normaal/niet te nat
Plantgroep: Heester/struikGrondsoort: Normaal/doorlatend
Bloemkleur: Groenig/roomwitWintergroen: Ja
Bloei: Juni/juliWinterhard: Ja (pas op bij strenge vorst)
Planthoogte: 200 cmAantal per M²: 1
Heesters

Euonymus alatus ( Kardinaalshoed of Kardinaalsmuts)

Euonymus alatus is naar mijn smaak één van de mooiste Euonimus soorten die ik ken. Niet alleen de schitterende felrode herfstkleur die het blad van de Euonimus alatus in het najaar heeft maar ook de bijzondere takken van deze heester spreken veel mensen aan. De Euonimus alatus vormt 4 kurklijsten aan zijn groene takken. De kurklijsten staan recht tegenover elkaar. Later zullen deze kurklijsten de gehele tak bedekken. De Euonymus alatus is een sterk vertakte heester. De takken groeien nagenoeg nooit recht omhoog maar verkiezen een horizontale groeiwijze. Tot de eerste nachtvorst zich aandient kan je genieten van de schitterende felrode herfstkleuren. Na één nacht zal al het blad massaal van de heester afdwarrelen. De Euonimus alatus ‘Compactus’ is een variëteit die in alle opzichten kleiner is en ook minder ontwikkelde kurklijsten heeft.

Vrucht
Kleine paarse vierlobbige vruchten met oranjerode zaden.

Snoei
Kardinaalshoed verdraagt snoei erg goed al hoef je dit maar zelden toe te passen. Snoei enkel kruisende takken weg. De beste tijd is laat in het voorjaar of in de zomer.

Combineren met
• Acaena
• Artemisia
• (Vlambloem)

Geef de Euonymus alatus een zonnige plaats en je zal beloond worden met nog mooiere herfstkleuren en nog grotere kurklijsten.

De zaden en bladeren van Euonymus alatus zijn giftig voor mens en dier.

Bonsai
De Euonimus is geschikt voor bonsai.

Populaire Euonimus soorten
• Euonymus alatus
• Euonymus europaeus
• Euonymus fortunei
• Euonymus grandiflorus
• Euonymus hamiltonianus
• Euonymus japonicus
• Euonymus oxyphyllus
• Euonymus planipes

Latijnse naam: Euonymus alatusStandplaats licht: Zon/Halfschaduw
Nederlandse naam: Kardinaalshoed of KardinaalsmutsStandplaats vocht: Normaal
Plantgroep: Heester/struikGrondsoort: Normaal
Bloemkleur: Geel/groenWintergroen: Nee
Bloei: Mei/juniWinterhard: Ja
Planthoogte: 175cmAantal per M²: 1
Heesters

Euonymus grandiflorus (Kardinaalshoed of Kardinaalsmuts)

De Euonymus grandiflorus is een bijzondere heester die ongeveer 250cm groot kan worden. Het bijzondere zit hem in het feit dat de plant half bladverliezend is. De bladeren van de Euonymus grandiflorus zijn leerachtig, glanzend groen met een rode gloed aan de onderzijde van het blad. De herfstkleur van het blad is rood. Het blad zal tot eind december aan de heester blijven zitten. De vruchten die in oktober aan de heester hangen zijn witroze met zwarte zaden.

Snoei
Snoei uit de Euonymus grandiflorus enkel kruisende of schurende takken.

Vermeerderen
Euonymus laat zich goed vermeerderen middels afleggen.
Deze heester is giftig bij inname door de mens.

Populaire Euonimus soorten zijn

• Euonymus alatus
• Euonymus europaeus
• Euonymus fortunei
• Euonymus grandiflorus
• Euonymus hamiltonianus
• Euonymus japonicus
• Euonymus oxyphyllus
• Euonymus planipes

Latijnse naam: Euonymus grandiflorusStandplaats licht: Zon/Halfschaduw
Nederlandse naam: Kardinaalshoed of KardinaalsmutsStandplaats vocht: Normaal/droog of vochtig
Plantgroep: Heester/struikGrondsoort: Normaal
Bloemkleur: Crème witWintergroen: Ja (half)
Bloei: JuliWinterhard: Ja
Planthoogte: 250 cmAantal per M²: 1
Heesters

Euonymus fortunei (Kardinaalshoed of Kardinaalsmut)

De Euonymus fortunei soorten noem ik altijd opvulplanten. Dat lijkt wat minderwaardig maar voor een tuinarchitect zijn opvulplanten erg belangrijk. Euonimus fortunei ‘Emerald Gaiety’ en de Euonimus fortunei ‘Emerald ’n Gold’ zijn twee bladhoudende en laag blijvende heestertjes die het op vrijwel iedere plaats in de tuin goed doen. Je kan de heestertjes inzetten als bodembedekker maar deze planten kunnen ook goed tegen bijvoorbeeld een muur, boom of pergola aanklimmen. Ze hechten zich niet vast met hechtwortels en het gaat niet erg snel maar hoog kan het wel degelijk worden. Deze twee variëteiten hebben bonte blaadjes respectievelijk witbont en geelbont. Het bonte blad zal op een plaats in de schaduw veranderen in groen. Een plaats in de volle zon zal het bonte blad ten goede komen. De witte bloemetjes die in juni tot augustus bloeien vallen nagenoeg niet op. Euonymus fortunei ‘Harlequin’ is een nog bontere variëteit en is daarmee een plant waar je echt van moet houden. Heb je echt een hele kleine tuin dan is de Euonymus fortunei ‘Minimus’ de beste keuze. Deze variëteit wordt niet groter dan 10 cm. De tegenhanger van de Euonymus fortunei ‘Minimus’ is de Euonymus fortunei ‘Vegetus’ die als solitair makkelijk 150cm groot wordt en indien je deze ergens tegenaan laat klimmen wel een hoogte van maar liefst 800cm haalt.

Snoei
Euonymus fortunei kan je op ieder gewenst ogenblik snoeien. Je kan de heestertjes met een heggenschaar snoeien maar ook met een snoeischaar om een natuurlijker resultaat te krijgen.

Euonymus fortunei is giftig bij inname. De plant is niet erg aantrekkelijk voor kinderen om op te eten dus vormt de plant geen extreem groot gevaar.

Vermeerderen
De Euonimus fortunei soorten zijn de ideale heesters om te vermeerderen middels afleggen. De heester heeft uit zichzelf al een sterke drang om wortel te schieten als de takken de grond raken. Dus succes is verzekerd!

Combineren met
• Waldsteinia (Goudaardbei)
• Struikrozen
• Astilbe

Populaire Euonymus soorten zijn
• Euonymus alatus
• Euonymus europaeus
• Euonymus fortunei
• Euonymus grandiflorus
• Euonymus hamiltonianus
• Euonymus japonicus
• Euonymus oxyphyllus
• Euonymus planipes

Latijnse naam: Euonymus fortuneiStandplaats licht: Zon/Halfschaduw
Nederlandse naam: Kardinaalshoed of KardinaalsmutsStandplaats vocht: Normaal/droog of vochtig
Plantgroep: Heester/struikGrondsoort: Normaal
Bloemkleur WitWintergroen: Ja
Bloei: Juni/augustusWinterhard: Ja
Planthoogte: 60 tot 80 cmAantal per M²: 4 tot 6
Heesters

Elaeagnus angustifolia (Bladverliezende Olijfwilg)

Let goed op bij het uitzoeken van een Eleagnus of je een bladverliezende of een bladhoudende soort in de tuin wilt. De Eleagnus angustifolia is een bladverliezende heester dit in tegenstelling tot de Eleagnus ebbingei. De Eleagnus angustifolia is een heester die erg groot kan worden. De zilvergrijze takken bevatten weinig doornen. De grijsgroene lancetvormige bladeren zijn 5 tot 8 cm lang. De Eleagnus angustifolia lijkt sterk op een Olijfboom. Vanaf mei bloeit de Eleagnus angustifolia met kleine gele bloemetjes. Naast de bovengenoemde Eleagnus is er nog een bladverliezende soort de Eleagnus commutata. De Commutata bloeit met groenwitte bloemetjes en de takken zijn ongedoornd en bruin van kleur. De bast kan wat schilveren. Beide soorten zijn zeer winterhard.

Snoei
Bladverliezende Olijfwilg behoeft niet gesnoeid te worden. Hij laat dit indien noodzakelijk wel goed toe.

Vermeerderen
Eleagnus laat zich goed vermeerderen middels afleggen.

Populaire soorten
• Elaeagnus angustifolia
• Eleagnus commutata

Combineren met
• Hypericum (Hertshooi)
• Iris (Lis of Zwaardlelie)

Latijnse naam: Eleagnus angustifoliaStandplaats licht: Zon/Halfschaduw
Nederlandse naam: OlijfwilgStandplaats vocht: Normaal/droog
Plantgroep: Heester/struikGrondsoort: Normaal/arm
Bloemkleur: GeelWintergroen: Nee
Bloei: Mei/juni/Winterhard: Ja
Planthoogte: 300cmAantal per M²: 1
Heesters

Elaeagnus ebbingei (Bladhoudende Olijfwilg)

De Elaeagnus ebbingei is in tegenstelling tot de Eleagnus angustifolia een bladhoudende heester. Groot voordeel van de ebbingei is dat deze heester herfstbloeiend is. De witte bloemen ruiken erg lekker. Het blad is langwerpig maar ronder dan het blad van de bladverliezende soorten. De bladeren zijn aan de bovenkant glimmend groen en van onder zilverwit. De Elaeagnus ebbingei is wel wat vorstgevoelig. Bij strenge winters kan dit tot gevolg hebben dat deze heester wat blad laat vallen maar hij zal er niet dood van gaan. De Eleagnus ebbingei is besdragend. De rode bessen hebben een zilveren gloed over zich vandaar dat de heester ook wel zilverbes genoemd wordt. De bessen zijn eetbaar en zijn rijk aan vitaminen. Naast de Eleagnus ebbingei die groene bladeren heeft is er ook nog de Eleagnus ebbingei ‘Limelight’ met geel bont blad.

Snoei
De Elaeagnus ebbingei verdraagt snoei erg goed vandaar dat deze heester vaak als haag aangeplant wordt. Indien de plant aangeplant is als solitair dan niet snoeien om de natuurlijke vorm te behouden. 

Vermeerderen
Vermeerderen kan middels afleggen.

Combineren met
• Struikrozen

Latijnse naam: Eleagnus ebbingeiStandplaats licht: Zon/Halfschaduw
Nederlandse naam: OlijfwilgStandplaats vocht: Normaal
Plantgroep: Heester/struikGrondsoort: Normaal
Bloemkleur: WitWintergroen: Ja
Bloei: September/oktoberWinterhard: Ja
Planthoogte: 250cmAantal per M²: 1
Heesters

Diervilla (Diervilla)

Diervilla is een vrij onbekende bladverliezende heester die nauw verwant is aan de Lonicera en de weigelia. Diervilla is een makkelijk te houden bodembedekkende heester die het op vrijwel iedere grondsoort doet. De zwavelgele bloemen bloeien vanaf juni tot en met augustus en bloeien aan de eenjarige sierlijk overhangende takken. De Diervilla is een echte zonaanbidder die zeker tijdens de bloei niet te droog wil staan.

Snoei
Diervilla bloeit op eenjarige scheuten. Snoeien kan je het beste doen in het vroege voorjaar (maart). Knip de struik sterk terug met een heggenschaar. De Diervilla maakt dan een massa aan nieuwe takken die rijk zullen bloeien.

Plant eens een heg aan van Diervilla. Het zeer aparte effect van een rijk bloeiende haag als de Diervilla zal wel een hoop bekijks opleveren.

Populaire soorten
Diervilla rivularis: 200cm hoog wordende soort die vrij sterk groeit. De gele bloemen bloeien vanaf juni tot en met juli.
 
Diervilla sessilifolia ‘Butterfly’: Zeer fraai bronskleurig blad waar de gele bloemen mooi tegen afsteken. De heester is zal een maximale hoogte bereiken van 200cm. De gele bloemen bloeien, aan stevige opgaande takken, zeer rijk van mei tot en met juli. Persoonlijk vindt ik deze verreweg de mooiste Diervilla.

Diervilla sessilifolia ‘Dise’: Op zoek naar een Diervilla met de zelfde eigenschappen als bovenstaande maar ruimte tekort voor een heester van 200cm hoog dan is deze Diervilla de soort waar u naar op zoek bent. En ik kan zeggen dat het op dit moment nog wel even zoeken zal zijn voordat deze 125cm hoge Diervilla bij de tuincentra te vinden zal zijn. Maar ik weet zeker dat als men de Diervilla sessilifolia ‘Dise’ eenmaal ontdekt heeft dit een knaller gaat worden.

Diervilla splendens: De hoogste Diervilla die te verkrijgen is. Deze soort kan uitgroeien tot een heester van ongeveer 250cm.

Vermeerderen
De Diervilla laat zich goed vermeerderen middels houtstek.

Combineren met

  • Knautia
  • Potentilla
  • Aster (Herfst Aster)
Heesters

Daboecia cantabrica (Ierse heide)

De Daboecia die in het Nederlands Ierse heide of Kruipheide genoemd wordt is een kleine bladhoudende heester die het uitstekend doet op de zuurdere grondsoorten. Het glimmende donkergroene blad van de Daboecia heeft wel wat weg van de blaadjes van een Buxus maar groeien in bosjes die wat uit elkaar aan langere takken groeien. De bloemetjes bloeien, afhankelijk van de soort, wit of roze en bloeien aan de uiteinden van de stengels. Daboecia bloeit vanaf ongeveer juli tot en met oktober. Op de uiteinden van deze stengels bevinden zich niet of nauwelijks bladeren waardoor de kleine bloemen goed tot hun recht komen. De bloemen vertonen gelijkenissen met de bloemen van de Galanthus maar zijn iets boller. Voor strengere vorstperiodes is het verstandig de Daboecia af te dekken met bijvoorbeeld wat beukenblad of snoeiafval van coniferen. De Daboecia kan temperaturen verdragen tot ongeveer -10 maar als de plant op de koude oostenwind staat kunnen de takken al eerder invriezen. Jonge Daboecia is op jonge leeftijd een vrij los struikje die na verloop van tijd door de snoeibeurten een meer gedrongen heestertje wordt.

Snoeien
Daboecia kan je het beste half maart snoeien. Indien je de Daboecia direct na de bloei zal snoeien is de kans op bevriezing vele malen groter. Snoei de bloeitakken en ingevroren takken van het vorig seizoen terug. Snoei de Daboecia niet te diep terug en zorg in alle gevallen dat je niet op het kale hout snoeit.

Populaire soorten

Daboecia cantabrica ‘Atropurpurea’: Mooie ongeveer 45 cm hoge soort met violetpaarse bloemen voor een plaats in de rotstuin of heidetuin. Liefst in de zon.

Daboecia cantabrica ‘Alba Globosa’: Witte variant die ongeveer 35 cm hoog zal worden.

Daboecia cantabrica ‘Globosa Pink’: Eveneens een heester met een hoogte van ongeveer 35 cm. Deze variëteit heeft paarsroze bloemen en bloeit iets minder lang dan bovengenoemde soorten.

Vermeerderen
Daboecia laat zich goed vermeerderen middels zomerstek.

Combineren met

  • Hebe
  • Brem
  • Erica